|
Esperanto – nova Latino?
Esperanto – ein neues Latein?
|
|
|
|
Leganto-letero pri:
Fino de Latino?.
(St. Galler Tagblatt, 2.2.2005)
|
Leserbrief zu:
Mit dem Latein am Ende?.
(St. Galler Tagblatt, 2.2.2005)
|
|
|
|
|
En la ĵurnalartikolo de Thomas Walliser post la prezentado de la avantaĝoj de la latina lingvo, li demandis: «Ĉu ne eblus lerni ĉiujn tiajn konojn malpli klopodeme aliamaniere?» Hans Haselbach, instruisto de latino en la kantona lernejo en Heerbrugg, klare neis tion.
|
Im Artikel von Thomas Walliser wurde nach der Aufzählung der Vorteile, die das Latein bringt, die Frage gestellt: «Könnte man all dieses Wissen nicht weniger mühselig auf anderem Weg lernen?» Hans Haselbach, Lateinlehrer an der Kantonsschule Heerbrugg, verneinte dies klar. |
|
Ĉi-rilate ni – kiel familio kun tri infanoj inter dekunu kaj dektri jaroj – faris interesegan eksperimenton: Estas ke ni iris dum la novjara semajno al Esperantujo, loko, kie renkontiĝas multaj homoj, kiuj parolas Esperanton. Ni ja estis noveguloj: Ni komencis hazarde lerni Esperanton nur du monatojn antaŭe pere de la interreto. Ni tamen mirinde rapide ekhejmiĝis en la nova lingo.
|
Diesbezüglich haben wir – als Familie mit drei Kindern im Alter von 11 bis 13 Jahren – vor Kurzem ein höchst interessantes Experiment gemacht: Wir gingen nämlich über das Neujahr eine Woche ins «Esperantoland», d. h. an einen Ort, wo sich viele Leute treffen, die Esperanto sprechen. Wir waren zwar komplette Neulinge: Wir hatten erst zwei Monate vorher eher zufällig begonnen, diese Sprache per Internet zu lernen. Trotzdem begannen wir erstaunlich schnell, uns in der neuen Sprache heimisch zu fühlen. |
|
Esperanto kompareblas al Latino
|
Esperanto ist mit Latein vergleichbar |
|
La okupado pri Esperanto montris al mi, ke ekzistus fakte ankoraŭ aliaj manieroj por atingi la avantaĝojn de la latina lingvo – kiun cetere mi konas pere de propra sperto –, kaj tio estus klare malpli klopodeme kaj supozeble kun pli da travivaĵoj de sukcesoj.
|
Die Auseinandersetzung mit Esperanto zeigte mir, dass es tatsächlich noch andere Wege gäbe, die Vorteile des Lateins – die ich im Übrigen aus eigener Erfahrung auch kenne – zu erreichen, und dies erst noch mit deutlich weniger Aufwand und vermutlich mit mehr Erfolgserlebnissen. |
|
|
 |
|
Esperanto instigas la krea pensado
|
Esperanto regt das kreative Denken an |
|
Esperanto estas Eŭropa planlingvo, kiun tutmonde pli ol unu miliono da homoj uzas. Ĝi konstruiĝis antaŭ iom pli ol cent jaroj. Danke al la facileco, reguleco kaj pleneco de la gramatikaj reguloj ĝi progresigas la logikan pensadon almenaŭ tiom kiom la latina lingvo. Pripensita sistemo de vortkomponentoj krome motivas por krea traktado je la lingvo. Ĉar oni ne devas lerni neregulajn formojn, oni povas okupi sin multe pli intense pri la vortfamilioj, la lingvostrukturoj kaj la lingvo-enhavoj.
|
Esperanto ist eine europäische Plansprache, die weltweit von mehr als einer Million Menschen verwendet wird. Entwickelt wurde sie vor gut hundert Jahren. Dank der Einfachheit, Regelmässigkeit und Vollständigkeit der grammatikalischen Regeln fördert sie das logische Denken mindestens ebensosehr wie das Latein. Darüber hinaus motiviert ein durchdachtes Wortbausteine-System zum kreativen Umgang mit der Sprache. Da man keine unregelmässigen Formen lernen muss, kann man sich viel ausgiebiger mit den Wortfamilien, der Sprachstruktur und den Sprachinhalten beschäftigen. |
|
Originala enrigardo en multaj kulturoj
|
Authentischer Einblick in viele Kulturen |
|
Kompreneble oni povus kontraŭdiri, ke la latina lingvo peras la bazaj de la Eŭropa kulturo. Oni devas kontraŭteni al tio, ke Esperanto ne nur vidigeblas nian Eŭropan originkulturon, sed ankaŭ multajn vivantajn kaj estintajn kulturojn, kio havas – konsidere la nunaj kulturaj streĉoj – ne subtaksendan valoron. (Gravas ĉi-kuntekste, ke tradukoj en Esperanton ofte estas pli aŭtentaj ol tradokuj en aliajn lingvojn, ĉar ili povas esti farataj de homoj el la origin-kulturo kaj -lingvo.)
|
Natürlich kann eingewandt werden, dass mit Latein die Grundlagen der europäischen Kultur vermittelt würden. Dem ist entgegen zu halten, dass mit Esperanto nicht nur ein Einblick in unsere europäische Herkunftskultur, sondern in viele aktuelle und vergangene Kulturen möglich werden, was angesichts der kulturellen Spannungen in der heutigen Zeit einen nicht zu unterschätzendem Wert hat. (Wichtig zu wissen ist in diesem Zusammenhang, dass Übersetzungen ins Esperanto oft authentischer sind als Übersetzungen in andere Sprachen, da sie von Leuten aus der Herkunftskultur und -sprache erstellt werden können.) |
|
Socie gravaj avantaĝoj
|
Gesellschaftlich bedeutsame Vorteile |
|
Mi miras, ke eksistas nur malmultaj respondecaj homoj el politiko kaj edukado, kiuj provas superi la etan hurdon, kiu estas lernado Esperanton. Politikistoj ekkonus, ke oni povus ŝpari duoble per Esperanto: Unue oni bezonus malpli da instrua tempo, kaj due la lernantoj ricevus pli bonan bazon por akiri aliajn lingvojn kaj por kompreni la propran lingvon. Edukantoj povus sperti, kiel eklerni Esperanton prosperigas la malkovro-ĝojon pri lingvoj kaj ankaŭ pri aliaj viv-sferoj. Tio estas avantaĝoj, kiuj gravas ne nur en lingvaj, sed ankaŭ en sociaj rilatoj.
|
Es wundert mich, dass es nur wenig verantwortliche Leute in Politik und Erziehung gibt, welche die kleine Hürde zu nehmen versuchen, die das Erlernen von Esperanto darstellt. Politiker würden erkennen, dass man mit Esperanto doppelt sparen könnte: Erstens müsste man weniger Unterrichtszeit aufwenden, und zweitens erhielten die Schüler bessere Grundlagen für den Erwerb weiterer Sprachen sowie für das Verständnis der eigenen Muttersprache. Lehrer könnten erleben, wie das Erlernen von Esperanto die Entdeckungsfreude an der Sprache, aber auch an anderen Lebenswelten ungemein fördert. Das sind Vorteile, die nicht nur in sprachlicher, sondern auch in gesellschaftlicher Hinsicht bedeutsam sind. |
|
Tradukita far Wolfram Fischer
|
Wolfram Fischer
Internetadressen zu Esperanto:
www.lernu.net, www.esperanto.net.
|